Comité Utrecht

‘900 jaar Utrechts Erfgoed’

Zaterdag 10 september 2022 is het weer Open Monumentendag en het thema van dit jaar is duurzaamheid. Met dat uitgangspunt zetten we zowel panden centraal die op een duurzame manier beheerd worden of gerestaureerd zijn, maar ook monumenten die voor een duurzaam doel gebruikt worden (of werden). Bovendien viert Utrecht in 2022 dat de stad 900 jaar stadsrechten heeft en ook dat zullen we tijdens komende Open Monumentendag niet onopgemerkt voorbij laten gaan.

Monumenten en monumentenzorg zijn op zich al duurzaam. Monumenten gaan soms al honderden jaren mee en blijven op die manier telkens behouden voor volgende generaties. Tegelijk kan het een uitdaging zijn om een monumentaal pand op een duurzame manier te behouden, te beheren of te restaureren. Kan een pand toekomstbestendig en duurzaam zijn zonder afbreuk te doen aan de monumentale waarde ervan? Het antwoord is ja en Utrecht kent hiervan talrijke geslaagde voorbeelden, zoals de recent geopende bibliotheek aan de Neude of Gasthuis Leeuwenbergh. Tijdens Open Monumentendag  zullen een aantal van dit soort panden te bezoeken zijn en laten we zien hoe deze uitdagingen in de praktijk zijn aangepakt.

Ook zullen monumenten centraal staan die door hun gebruik of functie een bijdrage lever(d)en aan een duurzame stad. Zoals bijvoorbeeld de Singel, misschien wel het ‘grootste’ monument van Utrecht, en sinds 2020 weer helemaal rond. Wat begon met de afbraak van de Utrechtse stadsmuur vanaf de 19^e eeuw heeft anno nu geresulteerd in een groene plek die de stad en haar bewoners laat ademen.

Diezelfde singel speelt ook een centrale rol tijdens de viering van 900 jaar Utrecht, met als thema ‘stad zonder muren’. Uiteraard vieren we tijdens Open Monumentendag mee dat Utrecht 900 jaar geleden stadsrechten kreeg. Aan de hand van een aantal markante, Utrechtse monumenten vertellen we het verhaal van 900 jaar stad in vogelvlucht, vanaf het moment dat het stadsrecht verleend werd in 1122, via de hoogtijdagen van de kerkelijke macht in de middeleeuwen, het verval daarna, de afbraak van de stadsmuur, de opkomst van de (spoorweg)industrie tot aan de stadsvernieuwingen van de laatste decennia. Want monumenten zijn als geen ander getuigen van een (soms roerig) verleden en kunnen het verhaal van 900 jaar Utrecht tot leven brengen.