De BB-bunker is een commandopost van de voormalig BB (Bescherming Bevolking). De BB had de onmogelijke taak om de bevolking van Nederland te beschermen tegen de gevolgen van luchtaanvallen door de vijand in de tijd van de koude oorlog. Na een luchtaanval zouden vrijwilligers van de BB zo snel mogelijk in actie moeten komen om puin te ruimen, gewonden naar ziekenhuizen te vervoeren en branden te blussen. Het is begonnen als een vrijwilligers organisatie, maar uiteindelijk waren er te weinig vrijwilligers om de hele organisatie draaiende te houden, later werden jongeren die vervangende dienstplicht moesten doen verplicht ingezet voor deze dienst.
De bunker was geen schuilplek voor lokale bestuurders of bevolking. De BB werd opgericht in 1952 en hield op te bestaan in 1986. Overal in Nederland werden bunkers gebouwd, pal na de Cubacrisis in datzelfde jaar. De spanningen tussen Amerika en Rusland liepen destijds hoog op en de kans op een atoomoorlog leek nabij. Met Europa als mogelijk toekomstig slagveld. De bunker in Emmen is gebouwd in 1925, het gebouw bovenop de bunker is een jaar later gebouwd. Dit werd het vredeskantoor genoemd, een deel was kantoor en een ander deel was opslagruimte. De vrijwilligers moesten opgeleid worden, de lessen werden in eerste instantie in de bunker zelf gegeven. De schotten tussen de commandozaal en de kantine konden weggehaald worden om een groter leslokaal te krijgen. Later werd er boven op het kantoor nog een verdieping gebouwd, waardoor het leslokaal in de bunker niet meer nodig was.
In 2023 is op de bunker een staalconstructie van enkele meters hoog geplaatst. Een kwart van de staalconstructie is overdekt, waarmee een nieuw entreegebouw en deels een expositieruimte met materialen die werden gebruikt in de bunker.
Wat is Bescherming Bevolking?
De BB is een naoorlogse organisatie opgericht door de overheid in 1952. De organisatie was onderdeel van de civiele verdediging en had als taak om de bevolking te beschermen tegen de onmiddellijke gevolgen van oorlogsgeweld gedurende de periode die nu bekend staat als de Koude Oorlog. Aan die taak is later uitbreiding gegeven door de BB ook in te gaan zecen bij rampen in vredestijd. De organisatie was verantwoordelijk voor het blussen van branden, redden van mensen en het ondersteunen van de bevolking ten tijde van oorlogsdreiging of de gevolgen van oorlogshandelingen. De BB was geen militaire organisatie, maar een organisatie van burgers om de bevolking hulp te verlenen. Op het hoogtepunt van de organisatie waren 165.000 mensen betrokken bij de activiteiten van de BB. De organisatie is opgeheven als gevolg van de reorganisatie van de rampenbestrijding. De taken zijn overgedragen aan o.a. de Brandweer en het Rode Kruis. Na het opheffen van de BB in 1986 is de organisatie snel ontmanteld.
Openbare schuilplaatsen 1950-1990
In de periode van 1950 – 1990 is uiteindelijk voor slechts 320.000 burgers een plaats gecreëerd in openbare schuilgelegenheden. Veel beschermde onderkomens bevinden zich in kelders van grote gebouwen. Deze vallen in het niet naast de bouwkundige oplossingen van de metrostations in Rotterdam en Amsterdam. De metrostations hebben een dubbelfunctie; doorvoer van de metroreiziger en schuilgelegenheid voor grotere groepen burgers (5000 10000) in een atoombestendige, gasdichte omgeving. De vele specifieke oplossingen van gasdeuren, sluizen, sanitair en luchtbehandeling dwingen respect af. Voorbeelden zijn de Noordertunnel in Utrecht, het metrostation Wibaut in Amsterdam en metrostation Dijkzigt te Rotterdam (5000 pers).
Minder complex maar ook voorzien van diverse ingenieuze oplossingen zijn in Nederland diverse parkeergarages met een dubbelfunctie. Belangrijke voorbeelden zijn de parkeergarage “De Brinkhof” te Apeldoorn (7000 pers.) en de parkeergarage in Middelburg. Bijzonder is ook het teruggrijpen naar eeuwenoude locaties die al vele malen gebruikt zijn als schuilgelegenheid. Limburg heeft op dit gebied twee markante voorbeelden. Maastricht beschikt over kazematten, een kilometerlang stelsel van tunnels onder de stad waarin een fall-out schuilgelegenheid is aangebracht Daarnaast bieden mergelgangen reeds eeuwen bescherming aan de burgers. In de mergelgangen van Valkenburg is een volwaardige fall-out schuilgelegenheid ingericht voor 2500 personen.
De commercie stort zich begin zestigerjaren op de levering van complete particuliere schuilplaatsen. Diverse uitvoeringen van bovengrondse en ondergrondse modellen worden aangeboden. De firma Inter Scaldis uit Goes levert de “R.A.N. 0.8”, een betonnen buisconstructie met een luchtsluis, watertank, chemisch toilet en ruimte voor 8 personen. Voor de luchtbehandeling is een zandfilter met een membraampomp aanwezig. Dit model dient ingegraven te worden, maar niet iedereen beschikt over zo’n grote tuin. Andere ontwerpen hebben een dubbele functie. Na het ingraven kan het bovenste gedeelte van de schuilkelder benut worden als zwembad. Simpelere ontwerpen zouden met behulp van een eenvoudige golfplaat enige bescherming moeten kunnen bieden.
