Fotograaf: willem slagter ronald bos
Monument

Noordermolen, Hamrik 2, Noordbroek

Adres

Hamrik 2, Noordbroek

Praktische informatie

Uitleg over de molen en de werking daarvan
Rondleidingen in en om de molen

Achtergrondinformatie uitklap icoon

Noordermolen, Hamrik 2, Noordbroek

De Noordermolen is een poldermolen ten oosten van Noordbroek in het gehuchtje Noordbroeksterhamrik. De eerste molenkolonies in het waterschap Oldambt zijn omstreeks 1800 in de omgeving van Noordbroek, Noordbroeksterhamrik en de noordelijk daarvan gelegen lage gronden langs het Hondhalsteraar en Termuntenzijldiep ontstaan. De Noordermolen werd in 1805 gebouwd en is daarmee een van de oudste nog bestaande poldermolens van de provincie Groningen. Het contract voor het plaatsen van de molen was gedateerd 31 mei 1801. Pas op 3 april 1805 gaf de drost A. J. de Sitter zijn fiat aan het contract. De molen kwam eind jaren vijftig van de twintigste eeuw buiten bedrijf en kwam toen in handen van een particulier. Deze man, Simon Graafhuis, liet de molen in 1963 restaureren maar de toestand van de molen werd gaandeweg slechter waardoor een molenruïne overbleef.
De nieuwe eigenaar, de Molenstichting Oldambt, liet de molen echter in 2004 restaureren waarna de molen weer wekelijks door een vrijwillig molenaar in bedrijf werd en wordt gesteld. De molen had van oorsprong twee vijzels en sinds 1934 één vijzel. Na de laatste restauratie in 2004/2005 is de oude vijzel, uit 1946, verwijderd en vervangen door een nieuwe. De oude vijzel is bewaard gebleven en staat in de grond voor de molen. Ook deze vijzel had drie gangen en was rechtsdraaiend. De rug- en potbalk zijn helaas verdwenen. De oude vijzel uit 1946 en de huidige uit 2005 zijn van ijzer gemaakt. De diameter van de nieuwe vijzel is kleiner dan van de oude.
In 1959 werd de windbelemmering stopgezet en het bemalen van de polder was niet meer nodig. Dit is door een elektrisch gemaal overgenomen. De schroefgangen van de oude vijzel zijn met bouten op de vijzelbalk vastgemaakt. De schroefgangen van de nieuwe vijzel zijn om de vijzelbalk gelast. Het schroefgedeelte van de oude vijzel was 5,55 meter en van de nieuwe vijzel 7,30 meter. Door het zakken van het polderpeil, onder andere veroorzaakt door gaswinning, is de nieuwe vijzel verlengd met één meter. Door deze verlenging kwam er ook meer kracht op de onderbonkelaar. Om mogelijke kambreuk te voorkomen is er voor gekozen om de boom groter te maken en de schroefgang kleiner.

De Noordermolen is open op zaterdag en zondag van 10.00u tot 18.00u en bij voldoende wind ook in werking.

 

Activiteiten
Uitleg over de molen en de werking daarvan en rondleidingen in en om de molen.

Deel dit monument

Adres

Hamrik 2, Noordbroek

Praktische informatie

Uitleg over de molen en de werking daarvan
Rondleidingen in en om de molen

Achtergrondinformatie

Type monument:
Molen
Oorspronkelijke functie:
molen
Bouwperiode:
1805
Huidige functie:
molen
Monument status:
Rijksmonument
bekijk alle monumenten in
Noordbroek