Monument

Slochter Kerk, Hoofdweg 108, Slochteren

Adres

Hoofdweg 108, Slochteren

Achtergrondinformatie uitklap icoon

Slochterkerk, Hoofdweg 108, Slochteren

De kerk is in de 13e eeuw gebouwd. Het was een kruiskerk, waarvan in de eerste helft van de 16e eeuw nog een dwarspand overbleef. Dit dwarspand is toen gerestaureerd onder toezicht van Mr. Hendrik de Sandra Veldtman, bewoner van de Fraeylemaborg. Deze had het recht predikanten te benoemen en te ontslaan. Dit staat te lezen op de gedenksteen boven de ingang, met als jaartal 1783. In 1880 ontstond brand door een kool uit een stoof van een kerkganger. Alleen de vier muren bleven staan. Door de vele giften uit de hele provincie kon de kerk weer worden hersteld. Er is echter veel van de oorspronkelijke bouwstijl verdwenen. In het kerkgebouw is het sfeervol. De zitplaatsen zijn rond de preekstoel geplaatst. De buitenkant van de kerk is in 1975 gedeeltelijk gerestaureerd van geld dat overbleef van de restauratie van de toren. Eind 1986 begon men met de restauratie van de gehele buitenkant van de kerk, waarbij onder meer het dak een andere vorm kreeg. De restauratie van het interieur van de kerk in 1992 betekende de voltooiing van het restauratieplan. De schade ontstaan door aardbevingen is in de eerste helft van 2016 hersteld.
In 1783 is in de plaats van het voormalige koor een uitbouw gekomen die was bestemd voor de Heer van Slochteren, bewoner van de Fraeylemaborg. Hij had het op dat moment vrijwel alleen voor het zeggen in de kerk. De familie van de borg had een eigen ingang en eigen banken op de meest prominente plaats ten opzichte van de preekstoel. En natuurlijk boven de ingang een gedenksteen waarop een belangrijk deel van de historie is vermeld. In de kerk hangen de rouwborden van mr. Henric Piccardt en zijn echtgenote Anna Elisabeth Rengers, waarmee ook duidelijk weer de vroegere verbondenheid tussen de bewoners van de Fraeylemaborg en de kerken wordt gesymboliseerd. Het genoemde echtpaar ligt bijgezet in de grafkelder van de kerk in Harkstede. Waarom in Harkstede? Dit kunt u lezen in het hoofdstuk over de monumentale kerk in Harkstede.
De kerk is oorspronkelijk veel hoger geweest. Dit is te zien aan de rondom onderbroken bogen. Van de stenen gewelven zijn helaas alleen in de vier hoeken van het huidige gebouw nog de aanzetten te zien. Het prachtige oude wenteltrapje in de zuidelijke hoek van de kerk gaf vroeger toegang tot de bovenkant van de gewelven. Tegenwoordig kun je via dat trapje nog op het houten tongewelf komen. Nadat de kerk in de jaren tachtig van de vorige eeuw van zijn pleisterlaag werd ontdaan kwamen de spaarbogen, waarop het hele gebouw rust, duidelijk tevoorschijn. Door het toepassen van die bouwtechniek konden vele kubieke meters baksteen worden uitgespaard. In de kerk kwam bij de restauratie van 1992 ook een aantal eerder dichtgemetselde nissen achter het stucwerk tevoorschijn.

Het orgel
In de kerk is binnen dertig jaar twee keer een orgel gebouwd door P. van Oeckelen en zonen, het eerste in 1869 en nadat dit in 1880 verbrandde, een tweede in 1895. Het orgel ziet eruit alsof het 2 klavieren zou hebben, maar er is er maar één. Er zijn tien registers. Nadat een subsidie van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed was ontvangen is het orgel gerestaureerd. In 2011 is het imposante gerestaureerde orgel in gebruik genomen. De restauratie werd uitgevoerd door Pels & Van Leeuwen te ‘s-Hertogenbosch.

De Slochtertoren
De vierkante toren staat los van de kerk. Deze heeft een zogenaamd zadeldak. Dit is een dak, dat twee gelijke hellende vlakken heeft, die in de nok samen komen. De toren is gebouwd omstreeks het jaar 1300 en heeft een hoogte van 36 meter, waardoor je de Slochtertoren al van grote afstand kunt zien. In 1975 was men klaar met de restauratie die nodig was, omdat de toren in een gevaarlijke staat verkeerde.
De luidklok hing al een aantal jaren stil in de toren, maar kan nu weer luiden! De klok werd eind 2000 ter restauratie uit de toren gehaald. Er zat een scheur van zo’n 70 centimeter in. De klok uit het jaar 1372 is in Zuid-Duitsland gerestaureerd. Ook het uurwerk en de wijzerplaten zijn gerestaureerd. Voor het grootste deel heeft de kerk de kosten zelf betaald uit het restauratiefonds. Alle onderdelen werden na restauratie ongeveer een half jaar later teruggeplaatst

De pastorie, de tuin, viskenij en consistorie
De vierkante pastorie ligt achter de kerk. De pastorie valt ook onder de monumentenzorg. De oude pastorie is in de jaren twintig afgebroken. In 1928 is de huidige pastorie gebouwd naar een ontwerp van architect L. Wiertsema uit Sappemeer. In de tuin achter de pastorie is nog een viskenij te vinden. Een viskenij is een gegraven vijver waar vroeger levende vis in werd bewaard om op te eten. Op die manier kon er elke vrijdag verse vis gegeten worden, hetgeen vroeger gebruikelijk was onder de roomskatholieken. De viskenij in Slochteren is een mooie open vijver met in het midden een eilandje. Waarschijnlijk stamt deze bijzondere viskenij al uit de middeleeuwen. Rondom de viskenij staat een aantal mooie grote bomen van 15 tot 25 meter hoog: beuken, eiken, kastanjebomen, lindes, twee elzen en een plataan. Deze bomen zijn ongeveer honderd jaar oud en beeldbepalend in dit deel van de tuin. De gemetselde muur verbindt de pastorie met de consistorie (‘De Schakel’), het gebouw waar allerlei activiteiten van de kerkelijke gemeente plaatsvinden.

 

 

Wist je dat?

Dit monument is opgenomen in de Fietsroute Open Monumenten Dag 2021 rondom Slochteren. https://route.nl fietsroute 2549024

Deel dit monument

Adres

Hoofdweg 108, Slochteren

Achtergrondinformatie

Type monument:
Religieus erfgoed
Oorspronkelijke functie:
kerk
Bouwperiode:
13e eeuw
Huidige functie:
kerk
Monument status:
Rijksmonument
bekijk alle monumenten in
Slochteren