Monument

St. Petrus’ Bandenkerk (RK)

1 activiteit

Adres

Kerkplein 5, Driebergen-Rijsenburg

Praktische informatie

♫♪♫♪

Achtergrondinformatie uitklap icoon

In 1809 zijn deze Rooms-katholieke kerk en de omringende huisjes op het kerkplein naar een ontwerp van A. Tollus gesticht door P.J. van Oosthuyse, Heer van Rijsenburg. Het is de enige kerk in Nederland in empire-stijl. De kerk en de huisjes eromheen zijn een beschermd dorpsgezicht. Het Wapen van Rijsenburg bevindt zich aan de overzijde. In de ker is een vrijwilliger aanwezig om uw vragen te beantwoorden en om u eventueel rond te leiden.

 

Achtergrond informatie:

Vroeger, rond 1200, bevond zich een kasteel met de naam ‘Rysenburgh’ aan de Langbroekerwetering. Daar is nu alleen nog een toegangspoort van overgebleven (eind van de Rijsenburgselaan aan de overkant).

De RK Kerk St. Petrus’ Banden vormt samen met het Kerkplein en het Wapen van Rijsenburg één geheel. Petrus Judocus van Oosthuyse, een oorspronkelijk Vlaamse lakenkoopman, was de opdrachtgever en werd daarmee de stichter van de dorpskern van Rijsenburg.

Eind 18e eeuw was hij uit Vlaanderen naar Den Haag gekomen en werd rijk met de fabricage van kleding voor het Frans-Bataafse leger. In 1806 kocht hij de ambachtsheerlijkheid Rijsenburg met Sparrendaal, niet ver van het leger dat bij Austerlitz was gelegerd. In deze Franse tijd kregen de katholieken meer vrijheden in het overwegend protestantse Nederland. Van Oosthuyse speelde daar als rechtgeaard katholiek goed op in: de RK Kerk St. Petrus’ Banden is de eerste kerk in deze streek die na de Reformatie als herkenbare Rooms-Katholieke kerk in 1809 naar en ontwerp van Adriaan Tollus gebouwd mocht worden. Op een plaquette aan de zijkant van de kerk staat dat koning Lodewijk Napoleon zijn goedkeuring had gegeven aan de bouw.

Het afgebroken kasteel Rysenburgh leverde de fundamenten van deze kerk. De kerk staat ook pal op de zichtlaan van het oude kasteel. Het is ook de eerste kerk in Nederland die in de zogenoemde Empirestijl is gebouwd. De voorkant van de kerk toont een classicistisch zuilenfront met fronton, en daarin het ‘Alziend Oog’ omringd door een stralenkrans. Binnen zijn mooie glas-in-loodramen, beelden, kandelaars en schilderijen te bewonderen.

Aan de achterkant van de kerk is een graftombe met erboven het wapen van Mgr. Johannes Zwijsen, aartsbisschop van Utrecht (1853-1868) In de tombe zijn leden van de fam. v. Rijckevorsel bijgezet.

Het Kerkplein als geheel is een beschermd dorpsgezicht met bebouwing in empirestijl en aan weerszijden van de kerk, op het Kerkplein, huisjes voor neringdoenden, enigszins geïnspireerd op het St. Pietersplein te Rome. Van Oosthuyse maakte slim gebruik van het feit dat ons land bezet was door de Fransen (Pyramide van Austerlitz en het Franse kamp gelegerd in Zeist) en zijn plan was om een fabriekachtige setting rond de kerk te construeren om de legers van Napoleon in Nederland tot dienst te zijn en er zelf flink aan te verdienen. Maar daar kwam weinig van terecht toen het Franse leger in 1813 weer vertrokken was.

Aan de overkant van de kerk -aan de Hoofdstraat- bevindt zich het Wapen van Rijsenburg uit 1813. Van oorsprong was het een herberg, nu is het al weer heel wat jaren een restaurant.

 

 

Deel dit monument

Adres

Kerkplein 5, Driebergen-Rijsenburg

Praktische informatie

♫♪♫♪

Achtergrondinformatie

Type monument:
Religieus erfgoed
Oorspronkelijke functie:
RK kerk
Huidige functie:
RK kerk
Monument status:
Rijksmonument

Activiteit bij dit monument

bekijk alle monumenten in
Driebergen-Rijsenburg